Tùy duyên, có nghĩa là cái gì tới, mình ghi nhận được và cái gì đi, mình cũng ghi nhận. Ghi nhận là xác tín được đầy đủ vì sao nó biểu hiện và chuyển hóa theo hướng nhẹ nhàng, thảnh thơi, chứ không phải thấy một cách phiến diện, rồi trong lòng buồn ơi là buồn.

Thực ra, khi mình gặp ai đó, rồi thương ai đó là có duyên cả. Thiếu một tí tẹo nào đó thì sẽ không được gặp hoặc gặp được mà hổng có thương nhau được. Rồi, thời gian trôi, với đủ kiểu thương-nhớ, giận-hờn, ghen tuông bộc lộ, đôi khi có một chút quá đáng của mình nhưng lắm lúc lại là sự thờ ơ của người khiến cho tình thương vơi đi.

Tất cả tùy duyên. Ảnh: Internet

Hoặc ngược lại, nhiều năm thương nhau, ta và người đã chia ngọt sẻ bùi, lắng nghe để hiểu rồi nhìn lại để thương nên cái nghĩa ấy lớn dần để tình nồng thêm ấm áp vì có sự nuôi dưỡng...

Tất cả chữ duyên khi ấy không chỉ là gặp gỡ rồi thương mến nhau thuở ban đầu mà còn là sự mến tay mến chân trong quá trình vun đắp theo ngày tháng, cụ thể là vẫn "tương kính như tân", vẫn giữ vẹn tình ban sơ và không ngừng "sống-vì-nhau".

Sống vì nhau không chỉ là nhường nhịn, là làm những gì có thể cho người mà còn là biết khước từ trước những lời mời gọi ngọt ngào từ bên ngoài với đủ kiểu, đôi khi "cho không biếu không" chứ không phải chỉ "ăn bánh trả tiền".

Nên một mối quan hệ được gọi tên chén nước sẽ đổ đi khó hốt lại đầy hay từ mầm xanh bé tẹo thành cây sum suê cành lá, ra hoa, cho quả ngọt lành là do cả hai quyết định - theo nghĩa duyên do mình tạo - để rủi có chuyện chi hay vấn đề gì thì tự mình ngồi lại với nhau, xem xét vấn đề ứng xử với nhau. Rồi nếu quả thực có còn thương nhau thì "chuyện lớn hóa bé, chuyện bé hóa không". Có vết xước chút đỉnh trong quá trình sống vì không sao tránh khỏi va chạm chắc chắn sẽ lành theo năm tháng nếu biết trị liệu, trị liệu kịp thời, đúng thầy đúng thuốc.

Thiệt sự hông ai tài giỏi gì để mà xuôi chèo mát mái hoài, nhất là trong chuyện tình cảm, chuyện hôn nhân gia đình vốn luôn phức tạp, nhạy cảm. Càng khó với những người nhạy cảm từ bên trong và dễ dị ứng ra bên ngoài nên vấn đề "cơm sôi nhỏ lửa" được nhắc miết vẫn không thừa. Cơm sôi nhỏ lửa cũng là một cách ứng xử tùy duyên, vì người trong cuộc nhận ra sự thiệt mối quan hệ của chính mình đang "sôi" thì phải biết "nhỏ lửa", biết nhịn, nhường đôi phần để không đi quá xa. Đi xa thì khó trở lại mà có trở lại thì cũng cần nhiều thời gian hơn.

Học sống với hai chữ tùy duyên, để không vướng mắc vào chuyện này chuyện nọ, vào người này người kia... là cả một quá trình, không phải giỡn chơi, không phải nói hôm nay thì làm được liền, rồi làm được hôm nay chưa chắc ngày mai đã làm tốt. Cuộc sống là một cuốn sách, không phải dễ đọc, dễ cảm, dễ làm theo, nên mình cần thời gian nghiền ngẫm, tỉnh táo và tĩnh lặng để thẩm thấu.

Có câu nói, lý thuyết chỉ là màu xám, còn cây đời thì mãi mãi xanh tươi. Theo đó, chúng ta có thể dễ nói hai chữ tùy duyên cũng như nói thiệt hay những lý lẽ tuyệt vời khác nhưng để sống trọn với một vài chữ trong những chân lý vi diệu mà mình biết thực không dễ. Mà hễ ai sống trọn với một chữ, một câu trong chân lý thì cũng là đã nắm được chìa khóa mở cửa vào ngôi nhà yên bình, hạnh phúc rồi. Cửa thì có thể có nhiều, người vào cửa nào cũng được vì đều vào bên trong ngôi nhà đó, không phân biệt.