Thầy giáo đọc đề xong. Cả lớp im phăng phắc. Sau độ năm phút im lặng là những tiếng lạo xạo của những ngòi bút cào trên giấy. Không một tiếng nói. Không một tiếng ho. Không một bước chân đi lại. Nhưng chỉ sau đó mươi phút thì có những tiếng sột soạt và những tiếng lịch kịch trong ngăn bàn. Tôi biết thừa. Bàn ghế hồi ấy là bàn ghế đóng bằng gỗ xoan, gỗ sung, cho nên có những cái bàn có sẵn những cái lỗ hổng từ trước. Có những cái bàn ngày hôm qua còn lành lặn, ngày hôm sau đã thủng một lỗ, hai lỗ. Những lỗ thủng chỉ to bằng nửa ngón tay và dài vài phân theo chiều ngang của bàn... Đó là những “màn ảnh nhỏ” của các “liền anh”, “liền chị” dốt và lười học.
Ảnh chỉ có tính minh họa
Còn tôi, tôi đàng hoàng, tự tin như một học trò giỏi toán. Tôi viết chữ đẹp, sáng sủa, sạch sẽ. Tôi nắn nót viết đầu bài kiểm tra. Tôi làm xong phần đại ra giấy nháp. Trước khi viết vào giấy kiểm tra, tôi ngồi thẳng lên, lấy tay che trán ra chiều suy nghĩ và liếc nhanh sang bài làm của Nhu. Tôi thấy đã làm đúng như bài của Nhu. Tôi mừng lắm. Tôi cẩn thận viết phần đại vào bài kiểm tra.
Đến phần hình, tôi đọc đi đọc lại ba lần mà vẫn không tài nào chứng minh được. Tôi lại ngồi thẳng lên một lần nữa, lấy tay che trán ra chiều suy nghĩ, mắt liếc nhanh sang bài làm của Nhu, lần này thì lâu hơn. Nhưng không ai biết gì cả. Nghe tiếng thầy quát “Cậu kia!”, tôi giật bắn người. Nhưng không, thầy đang bắt một “cuộn phim” đang “quay” dở của thằng Hùng ngồi bàn dưới. Trấn tĩnh một lúc, tôi lại “tiếp tục” nhìn trộm bài của Nhu như trước. Thế là bài kiểm tra của tôi đã làm được tương đối nhanh chóng.
Thế rồi, ngày trả bài kiểm tra đã đến.
Trước khi trả bài, thầy giáo nói:
- Hôm nay, thầy rất mừng là vì lớp ta đã có thêm một “cây toán” nữa. Đề nghị cả lớp ta nhiệt liệt chúc mừng. Và thầy gọi tên tôi. Tôi đứng lên trước những tràng vỗ tay và đập bàn như sấm của cả lớp.
Mặt tôi đỏ như gấc. Hai tai tôi đỏ tía và dần dần ù đặc. Mắt tôi hoa lên như có nhiều con đom đóm trước mặt. Thầy gọi tôi lên bảng chữa bài kiểm tra. Trời mùa đông mà mồ hôi tôi vã ra như tắm. Khó khăn lắm tôi mới làm xong được phần đại. Đến phần hình thì tôi đứng ngây ra như phỗng. Năm phút, rồi mười phút…, hình như có nhiều tiếng xì xào, tôi không nghe thấy gì cả... Thầy bảo tôi về chỗ.
Hàng trăm con mắt của các bạn đổ dồn vào tôi. Người tôi nóng ran... Tôi vừa khóc vừa chạy ra ngoài... Không! Không! Không! Vinh quang này phải thuộc về Nhu! Tôi không xứng đáng.
Cuối buổi học, tôi mon men đến phòng thầy giáo toán. Thấy tôi thập thò ngoài cửa, thầy niềm nở mời tôi vào phòng, rót nước cho tôi uống. Tôi lấy hết dũng khí trong người nói một mạch: Thưa thầy! Bài toán kiểm tra vừa rồi, em chỉ làm được phần đại, còn phần hình em nhìn trộm của bạn Nhu. Em có lỗi với thầy, em có lỗi với bạn Nhu và các bạn. Em xin lỗi thầy, em xin lỗi các bạn. Mong thầy và các bạn tha lỗi cho em... Và tôi khóc nức nở như chưa từng được khóc bao giờ.
Thầy vỗ vai tôi và bảo: “Nín đi em. Không ai tránh khỏi có khi phạm lỗi. Nhưng dám trung thực nhận lỗi để sửa chữa là một điều đáng khen. Thầy hoan nghênh em...”.
Thế rồi ngày hôm sau, thầy đã biểu dương tôi trước lớp. Ban đầu tôi rất xấu hổ. Nhưng rồi tất cả các bạn đã đến bắt tay tôi, nhìn tôi với những ánh mắt cảm thông và tha thứ. Tôi lại khóc một lần nữa. Nhưng rồi, tự dưng, tôi thấy lòng mình thanh thản lạ lùng...
Đã bao nhiêu năm trời trôi qua. Tôi học hết phổ thông, lên đường đi chiến đấu rồi trở về học đại học, làm cán bộ Nhà nước, rồi về hưu làm cán bộ tổ dân phố, có con rồi có cháu... Bao nhiêu năm trời là bấy nhiêu buồn vui, ngọt bùi, cay đắng... Thế nhưng câu chuyện về lòng trung thực thời học trò xưa kia thì cứ in đậm mãi trong tâm trí tôi, không bao giờ phai mờ...
