Quê nội tôi là một xã nghèo (xã Vô Điếm, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang) nằm bên kia dòng sông Lô. Không có cầu, chỉ có những chuyến đò ngang chở khách sang sông. Thế nhưng miền quê nghèo ấy đã cho tôi những kỷ niệm ngọt ngào và ấp áp.
Năm mười ba tuổi, tôi theo bố về thăm quê. Trời bắt đầu vào đông. Mây xám hạ thấp xuống những rặng cây ven đường. Vài hạt mưa ảm đạm. Con đường đất trơn trượt…
Chú thím đón bố con tôi từ đầu làng. Chú dắt tay tôi lên cầu thang. Thím kéo tôi ngồi sưởi bên bếp lửa để hong khô những giọt mưa trên tóc. Bụng đói cồn cào, tôi lục chạn bát mà chẳng kiếm được thứ gì ăn tạm. Chỉ tìm được một rổ hoa rất lạ. Những bông hoa giống như những chiếc chuông nhỏ. Tràng hoa màu vàng nhạt. Tôi nhặt từng bông hoa lên ngó nghiêng. Thím cười.
- Hoa kè đấy! Tối nay thím sẽ làm món hoa kè cho cháu ăn.
- Có ngon không hả thím?
- Ngon lắm, nhưng hơi đắng.
- Cháu ghét đắng!
- Chỉ hơi đăng đắng thôi. Thím đảm bảo cháu sẽ thích.
Thím xắn tay áo đi mổ gà, nấu cơm. Bố bảo tôi phụ thím rửa rau, đun bếp. Ở nhà chú thích thật. Hành thì ra vườn hái. Mộc nhĩ chú đã dùng lạt xiên rồi phơi khô. Mấy tai nấm trắng thím vừa hái được trong rừng. Trứng gà thì trong chuồng có sẵn. Thím chỉ cho tôi ngâm, rửa mục nhĩ, nấm, hành rồi đem thái nhỏ. Thím lọc một ít thịt gà đem băm. Thím vừa luôn tay làm, vừa cười giảng giải:
- Thím sẽ làm món hoa kè nhồi thịt. Thường thì làm bằng thịt lợn, có cả nạc cả mỡ sẽ mềm. Hôm nay, thím thay bằng thịt gà, cũng sẽ rất ngon đấy nhé. Mọi lần thím làm chỉ có hành, mộc nhĩ. Hôm nay thím kiếm thêm được mấy tai nắm, chắc chắn sẽ ngon hơn hẳn.
- Nhưng cháu sợ đắng!
- Yên tâm! Cháu ăn sẽ chỉ thấy ngọt thôi, không thấy đắng đâu.
Thím đập hai quả trứng gà, vào bát đựng thịt gà băm, mộc nhĩ, nấm, hành, cho thêm chút tiêu, muối rồi trộn đều. Sau đó hai thím cháu nhồi thịt vào hoa. Vì những bông hoa như những chiếc chuông nên nhồi rất dễ. Nhồi xong, thím xếp vào chõ xôi rồi bắc lên bếp đồ.
Tôi ngồi đun bếp mà bụng đói cồn cào. Mùi hương từ chõ đồ làm tôi ứa nước miếng. Mùi thịt gà, mùi hành, mùi nấm, mùi hạt tiêu... làm cái đói như con quái vật quẫy mạnh trong bụng tôi. Thím mở nắp chõ đồ gắp một miếng bỏ vào chiếc bát con, thổi nguội rồi đưa cho tôi.
Lúc này chiếc hoa kè nhồi giống hệt một chiếc còng vịt thơm phức. Tôi cắn một miếng lớn. Một chút nhằng nhặng đắng của hoa nhưng vị đắng ấy nhanh chóng được thay bằng vị ngọt. Vị ngọt của hoa kèn là lạ. Vị ngọt bùi của thịt, trứng gà, giòn của mộc nhĩ, mùi thơm của hành, của nấm, vị cay của tiêu quyện vào nhau ngon đến khó tả. Nước miếng túa ra đầy miệng. Tôi nhai nhồm nhoàm rồi nuốt vội. Ngon quá! Lần đầu tiên tôi được ăn một món ngon đến thế...
- Cháu thấy thế nào?
- Ngon quá thím ạ!
- Có đắng không?
- Mới đầu đắng một tí. Sau đấy lại ngọt. Sao hay thế hả thím?
- Một số loại rau đắng ban đầu nhưng ngọt hậu. Nếu cháu không chịu được đắng thì làm sao biết hoa kè ngọt đến thế, đúng không?
* Mỗi năm chỉ về quê vài lần nhưng tôi muốn được về vào đầu đông. Thím đã già nhưng vẫn nhớ như in món ăn tôi thích. Thím thường làm món hoa kè nhồi thịt. Bên bếp lửa ấm cúng, thím thường kể lại chuyện ngày xưa. Hai thím cháu cùng cười...
