Nhà tôi chỉ có chiếc xuồng nhỏ cũ nát, dành riêng anh em tôi đi học. Trường cách nhà 10 cây số nên mới 5 giờ sáng chúng tôi phải cùng nhau đi học. Đứa út học lớp 1, tôi lớn nhất học lớp 6. Đứa học buổi sáng phải chờ đứa học buổi chiều và ngược lại. Ngày nào cũng thế, 5 giờ sáng xuất phát 17 giờ mới về đến nhà, ba mẹ chỉ thở phào nhẹ nhỏm khi chúng tôi bình an trở về. Mùa lũ nước chảy xiếc nguy cơ sóng đánh chìm xuồng rất cao. Tuy anh em tôi đứa nào cũng biết bơi nhưng sóng to gió lớn bất ngờ ập đến, chiếc xuồng ba lá bé nhỏ không thể chịu nổi một lượn sóng, thế là chìm.
Ảnh minh họa từ internet
Tôi chỉ huy các em bơi bám vào nơi an toàn, mình tát nước xuồng, vớt sách tập. Về đến nhà, bọn tôi ướt như chuột lột, tập sách bèo nhèo lớp mất lớp rách. Như thế hôm sau chúng tôi làm sao trả bài, làm sao có bài tập về nhà nộp lên cô thầy kiểm tra? Những giọt nước mắt uất ức tuôn trào hòa cùng nước mắt ba mẹ khi bọn tôi gặp nạn.
Khi con nước kém, tôi và thằng em trai phải lội sình đẩy xuồng đến trường. Mấy đứa lớp sáng trễ học lại rơi nước mắt vì sợ bị phạt. Riêng hai đứa tôi, mình mẩy lấm lem bùn sình bị thầy cô quở trách bạn bè chế nhạo, cố gắng chịu đựng để học biết chữ. Nhiều lúc quá sức chịu đựng tôi xin ba mẹ cho nghỉ học ở nhà phụ việc ruộng nương, mẹ tôi gật đầu nhưng ba không đồng ý. Ông cương quyết buộc chúng tôi phải học “chỉ có học mới nên người, mới có tương lai tươi sáng”. Ông chỉ ra những tấm gương hiếu học như Lê Quý Đôn bắt đom đóm làm đèn để học trong khi tôi có đèn dầu học bài, được ngồi trong lớp, có sách tập, tại sao không học cho tốt để có tương lai?
“Tháng mười chưa cười đã tối”, anh em tôi về nhà trong thời gian này thường đã đỏ đèn, nguy hiểm hay xảy ra trong đêm tối. Có lần mới bơi về đến ngã tư, chiếc xuồng máy chạy hết ga đã đâm giữa xuồng anh em tôi làm đứa em út bị chấn thương phải đưa đi cấp cứu. Nó vừa bình phục đi học lại thì đến lượt thằng em trai bị mũi xuồng máy va trúng ngực, may mà cứu kịp. Sau sự kiện này, ba mẹ tôi chạy vạy vay tiền mua cái máy đuôi tôm cũ để anh em tôi đi về nhanh hơn, đỡ nguy hiểm hơn.
Giờ đây, anh em chúng tôi đứa học xong trung cấp, đứa tốt nghiệp đại học, đã lập gia đình và thành đạt. Tôi là đứa tối dạ nhất, do hồi bé bị sốt cao ảnh hưởng đến trí não nên học trước quên sau nhưng tôi không nản chí bởi có sự động viên của ba. Ông thường nói với tôi: “Dù rằng chí thiển tài hèn/Chịu khó nhẫn nại làm nên cơ đồ”. Giờ tôi đã có đầy đủ: Nhà cửa ổn định, gia đình hạnh phúc, đường công danh thăng tiến. Có được ngày hôm nay là do sự hy sinh vô bờ bến của ba mẹ tôi, ý chí, nghị lực, mồ hôi, nước mắt và cả máu của chúng tôi trên đường tìm kiếm tri thức. Cái chữ đối với anh em chúng tôi quí giá đến nhường nào!
