Năm nào cũng vậy, cứ đến 0 giờ, khoảnh khắc những tiếng pháo hoa âm vang đón chào một mùa xuân mới, cha kính cẩn thắp nén nhang vái lạy ông bà tổ tiên, cầu chúc cho gia đình sang năm mới an khang thịnh vượng, các con ngoan ngoãn… Xong đâu đấy, cả nhà quây quần bên mâm xôi gà và tất nhiên là không thể thiếu món kẹo biến đặc trưng mà giao thừa nào mẹ cũng làm.
Sáng 29 Tết, trong khi bố mẹ ở nhà gói bánh chưng thì tôi được giao nhiệm vụ đi chợ chọn mật về để làm kẹo cúng giao thừa. Loại mật làm kẹo ngon nhất phải là thứ mật mía có màu vàng óng, đặc, thơm.
Tối 30 Tết, bố mẹ phân công nhiệm vụ rõ ràng: Bố luộc gà đồ xôi, em Song đi đón giao thừa ngoài nhà văn hóa xóm còn tôi và mẹ ở nhà làm món kẹo biến như thường niên.
Mẹ lôi từ trong chum gạo ra một bọc to, đó là những hạt gạo nếp luộc thơm lừng. Không chỉ đơn thuần là gạo nếp đâu nhé, để có những hạt gạo thơm ngon ấy, mẹ đã phải rất kì công chọn loại nếp thơm nhất, lúa sau khi gặt về được cho vào một cái nồi to đun đến lúc hạt lúa chín, căng tròn và nứt ra. Xong mẹ lại vớt ra để ráo phơi thêm 3 nắng to cho đến lúc hạt lúa đó khô lại, sau mới đưa đi xay thành hạt gạo.
Mẹ cho chút dầu ăn rồi rang gạo nếp luộc lên, những hạt gạo mây mẩy nhảy tanh tách phồng to trên chảo lửa, nhìn thật thích mắt, tôi tranh thủ chạy đi giã gừng lọc lấy nước rồi cho vào cái bát.
Sau công đoạn rang gạo, mẹ bắc cái chảo khác, đổ mật vào, cho nhỏ lửa và liên tục đảo đều tay đến khi mật sền sệt thì cho gạo đã rang và nước gừng vào, tiếp tục đảo chút nữa. Khi tất cả hòa quyện vào nhau thật đều thì mẹ đổ ra một tờ báo, lấy thìa cán đều thành hình chữ nhật to và chờ đợi.
Khoảng 10 phút sau, khi kẹo đã dính vào nhau, tôi bắt đầu lấy con dao cứa miếng kẹo thành những chiếc kẹo nhỏ đều đặn. Món kẹo đã hoàn thành, giờ chỉ cần đợi kẹo khô lại và gỡ ra đĩa. Trong lúc chờ đợi, tôi giúp mẹ bắc chảo lên rang gạo nếp luộc và làm mẻ kẹo tiếp theo…
Mẹ bảo làm món kẹo này phải có kinh ngiệm, nếu lửa to quá sẽ bị cháy kẹo rất đắng. Nếu như lúc nấu mật mía mà để mật non quá thì lúc cho nếp vào sẽ không đông kết được và ngược lại già quá thì cũng không ngon.
Món kẹo này thoạt đầu nhìn thì đơn giản nhưng đến lúc làm ai cũng kêu khó. Kẹo ăn không hết cho vào giấy báo gói cẩn thận có thể để được rất lâu như kẹo lạc vậy.
Trong khoảnh khắc tiễn năm cũ đón năm mới, vị ngọt thanh của mật mía trộn lẫn hương thơm nếp luộc rang, hòa quyện vào dư vị của gừng làm không khí gia đình tôi thêm đầm ấm.
(*) Xem thể lệ cuộc thi BÍ TRUYỀN CỦA MẸ tại đây.
