Tuy không phải là món cao lương mỹ vị, nhưng xôi lại là món ăn không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của người TP HCM.
Ở TP HCM, ngay khi vừa thức dậy, đã nghe tiếng rao "Ai xôi không?" quen thuộc của người bán hàng rong ngay đầu hẻm. Để rồi chỉ cần dăm, mười nghìn là bạn đã có ngay một gói xôi nóng hổi thơm hương nếp mới cho một bữa sáng ngon miệng. Với người dân ở đây, xôi là món ăn rất quen thuộc, không chỉ ngon miệng mà còn rất tiện lợi, phù hợp với cuộc sống năng động, vội vàng của người TP HCM.
Xôi nếp cẩm là một trong nhiều loại xôi ngọt được bán nhiều ở TP HCM
Xôi của người Sài Gòn đơn giản với hai loại ngọt và mặn. Trong đó, xôi ngọt hấp dẫn người ăn bởi sự đa dạng cùng cái vị béo, ngọt, bùi như xôi bắp, xôi đậu phộng, nếp cẩm, gấc, sầu riêng, đậu đen… Ngược lại, xôi mặn tuy ít với hai ba loại như xôi gà, lạp xưởng, chà bông… nhưng cũng khiến người ăn thích mê với hương vị đậm đà, thơm ngon.
Có nhiều loại, nhưng tất cả các loại xôi đều được nấu từ gạo nếp mới. Tùy vào từng món mà người bán cho kèm thêm các nguyên liệu khác như bắp, đỗ đen, đỗ xanh… Xôi được đồ chín mềm, thêm một ít muối vừng, dừa nạo là bạn đã có những món xôi ngọt thơm ngon. Riêng với xôi mặn, các nguyên liệu ăn kèm thường phong phú hơn với tép rang, pate, mỡ hành, lạp xưởng, chả lụa, chà bông…
Xôi mặn với nguyên liệu phong phú luôn là món ăn sáng ưa thích của rất nhiều người.
Ngoài hai loại kể trên, xôi chiên hay xôi cadé của người Hoa cũng là những món ngon không thể bỏ qua. Xôi cadé được chế biến bằng cách kết hợp giữa xôi, nước cốt dừa, lòng đỏ trứng, sầu riêng… Phần quan trọng nhất làm nên sự nổi tiếng cho món ăn này chính là cadé. Cadé là sự pha trộn giữa các nguyên liệu như trứng, đường, nước cốt dừa, sầu riêng theo một công thức rất riêng. Đầu tiên, người ta lấy lòng đỏ trứng gà, cho vào đó một ít nước cốt dừa và khuấy nhẹ.
Tiếp đến, cho vào sầu riêng, đường cát hoặc đường thốt nốt rồi tiếp tục khuấy nhẹ cho đến khi các nguyên liệu hòa tan với nhau. Sau đó, cho cadé vào một cái khay rồi đem hấp chín. Cadé chín có màu vàng ươm của lòng đỏ trứng nhìn rất đẹp mắt, cùng vị béo và hương thơm đặc trưng. Ngoài xôi và cadé, món ăn còn được cho thêm ít muối vừng cùng dừa nạo vừa đem lại vị đậm đà vừa beo béo thơm ngon.
Còn xôi chiên được coi là món ăn vặt khoái khẩu không chỉ đối với giới học sinh mà cả dân văn phòng cũng thích mê cái vị đậm đà, giòn rụm. Chế biến xôi chiên khá cầu kỳ. Xôi sau khi nấu chín được xẻ đôi, cho phần nhân làm từ nấm mèo, củ sắn, thịt lợn băm nhỏ, trộn chung với nhau cùng các gia vị muối, đường, tiêu, củ hành… , thêm một ít tương ớt nữa là hoàn thành một món ăn vặt ngon miệng.
Xôi cadé thơm hương sầu riêng, béo bùi là món ăn ngon và lạ miệng của người Hoa.
Bên cạnh đó, việc xuất hiện thêm các loại xôi từ miền Bắc như xôi vò, xôi cúc… càng làm cho "thế giới xôi" của người TP HCM trở nên phong phú, đa dạng, thơm ngon và đầy hấp dẫn.