Nhắc cá thóc (sơn thóc) tôi lại nhớ hồi mới vô Sài Gòn, xách giỏ đi chợ gặp mớ cá đỏ au tươi rói, sáp vô bảo: cô ơi bao nhiêu một kg cá thóc? Cô bán hàng chỉ biết nhìn đứa con gái quê mùa trước mặt cười trừ. Sau lần đó mới biết, ở miền Nam chẳng ai gọi cá thóc, người ta hay gọi là cá bã trầu.
Cá thóc hay bã trầu màu đỏ hồng, có lớp da dai, hơi dày và cứng. Nếu ăn lớp da này sẽ thấy rất nhám miệng, tựa như nhai phải thóc. Loại cá này tuy giá khá rẻ nhưng những thớ thịt trắng phau, thơm ngọt, mát lành của nó sẽ khiến cho tín đồ ẩm thực nào đã thưởng thức qua một lần sẽ lưu luyến mãi.
Loại cá dân dã này cũng đánh dấu ngày đầu tiên tôi đưa... bạn trai ra mắt gia đình. Chẳng là muốn cho ba mẹ bất ngờ, hôm đó hai đứa tôi bắt xe từ Sài Gòn về không báo trước. Tới nơi đã quá trưa, đồ ăn chỉ còn tô canh cá thóc nấu me đất và ít tóp mỡ rang.
Anh bạn "Sài Gòn rặt" của tôi, lần đầu thấy món canh có phần kỳ lạ nhưng do đói, lại ngại ba mẹ vợ tương lai nên cố húp lấy lệ. Ai dè, ăn chơi mà mê thật. Mình ổng "quất" hết tô canh, quên cả cái e dè của thanh niên lần đầu ra mắt nhà bạn gái. Cũng nhờ cái tính thiệt tình đó mà ổng "tán" ba mẹ tôi đổ đứ đừ, buổi giới thiệu thành ra suôn sẻ.
Nấu một tô canh cá thóc me đất chẳng có gì cầu kỳ. Me đất là loài rau thân thảo mỏng manh, thường mọc tự nhiên ở các vùng đất ẩm thấp trong góc vườn, ven bờ mương, dưới gốc cây, trong các chậu cảnh … Cá thóc cắt vi, đuôi, móc bỏ mang ngoài xong mẹ đem ướp hành, ớt, gia vị và bỏ vô nồi đổ nước vừa đủ, đun cho đến khi nước sôi, cá chín mới bỏ vài nắm lá me đất vào.
Nước canh trong vắt, nhìn rõ từng miếng cá đỏ hồng lóng lánh, màu xanh tươi của lá me. Vị ngọt dịu của cá thóc quyện với vị chua thanh tao, không quá gắt của me đất, vị cay cay của ớt khiến cho tô canh chua có hương vị quyến rũ đặc biệt.
Những ngày mưa lạnh, cá thóc nướng chấm muối ớt sim xanh là món được các bác, các anh ưu ái để nhâm nhi với vài chén rượu gạo quê nhà. Hay đơn giản hơn là cá thóc chiên rưới chút mắm ớt tỏi lên, ăn với cơm nóng, rất được mấy đứa nhỏ nhà quê bọn tôi mê mẩn. Những món ăn từ cá thóc không chỉ đưa cơm mà còn thấm đượm hương vị dân dã, ngọt lành của những ngày bé thơ bình dị ấy.
