Tôi bắt gặp đâu đó mùi khắc khoải của nỗi nhớ nhà. Cả mùi thoảng thoảng dịu nhẹ của nồi bánh chưng hay đôi lúc là mùi thơm nồng của món thịt chua mạ làm. Tôi nhớ đến một câu thơ vui mà một ông thấy bói đã xóc quẻ cho một cô gái rằng:
“Số cô chẳng giàu thì nghèo
Ngày 30 tết thịt treo trong nhà”
Đúng vậy, cứ hễ Tết đến thì nhà nhà phải có thịt heo. Thịt heo có thể mua ở chợ, cửa hàng. Nhưng với nhà tôi, thịt heo đã được chuẩn bị từ nhiều tháng trước đó. Một chú heo được chọn nuôi và vỗ béo. Tùy vào trọng lượng của heo mà chia ra mấy phần thích hợp. Những người anh em hay láng giềng với nhau sẽ cùng ăn Tết bằng thịt con heo đó. Sau khi chia đều thì mỗi nhà sẽ rút thăm rồi lĩnh một phần thịt mang về. Chia thịt thế này sẽ rẻ hơn rất nhiều so với việc đi mua từng ký một.
Một mùa Tết nọ, lượng thịt mang về khá lớn vì con heo chia Tết rất to. Nhà tôi không có tủ lạnh để cất trữ cũng như ở quê tôi không có món thịt nấu đông như những gia đình miền Bắc thường dùng cách này để bảo quản. Nhưng mạ tôi lại có món thịt chua ngon “bá cháy”, vừa cất trữ được lâu vừa có được một món không ngán cho những ngày Tết.
Vị chua là điểm đầu tiên dễ nhận biết khi ta ăn món này. Cùng với đó, mùi thơm của tiêu, của tỏi hòa quyện cũng kích thích khứu giác. Còn với thị giác, mắt cũng được “thưởng lãm” sắc màu quyến rũ. Màu hồng hồng hấp dẫn như màu của nem chua dù đã qua chế biến. Và đương nhiên, không một hóa chất nào sử dụng để làm nên màu hồng đó. Chính những điều hấp dẫn trên cùng với không khí hiện tại của Đà Lạt làm tôi nhớ nhà quay quắt, nhớ tết quay quắt dù còn lâu nữa mới trở về những ngày đó.
Mạ tôi thường dùng loại thịt ba chỉ làm nguyên liệu chính để làm món thịt chua. Những thớ nạc mỡ liên tiếp nhau giúp miếng thịt đẹp hơn và khi ăn cũng ngon hơn.
Cách làm món này cũng rất đơn giản. Thái mỏng thớ thịt thành từng lát sau khi đã làm sạch, cho vào một chiếc tô để đựng. Ướp muối, bột ngọt vào thịt. Sau đó cho tiêu, tỏi và ớt tươi đã giã nhỏ vào trộn cùng. Trộn đều hỗn hợp trên lại sau đó cho vào hộp nhựa đậy kín nắp. Để vài ngày sau là thịt chua đúng vị.
Muốn thịt không bị chua nhanh thì ta có thể bỏ nhiều muối hơn một chút. Còn muốn nhanh để thưởng thức thì ta cho tỏi băm nhiều. Lúc muốn ăn thì cần lấy thịt ra đảo đều qua lửa và không cần nêm thêm một loại gia vị nào nữa. Mùi của món ăn lúc này rất thích hợp nếu nhấm nháp cùng tí rượu.
Món thịt chua ngon đúng điệu của mạ
Món thịt chua được những người lười rất ưa chuộng. Ngoài ngon, không ngán ra thì thịt chua cất trữ được lâu, có thể làm một lần rồi ăn cho nhiều ngày sau đó. Những năm tháng xa nhà, tôi cũng thường xuyên làm món ăn đặc biệt này. Một phần để tiện trong sinh hoạt hằng ngày, phần còn lại để vơi đi nỗi nhớ nhà, mùa tết, mùi tết.
Trời Đà Lạt vẫn lạnh. Gió vẫn đẩy đưa từng nhịp qua khung cửa. Tôi ngồi nhớ lại những ngày xưa, những cái tết đã qua, nhớ về hương vị thơm nồng của ngày cũ và mong muốn cho thời gian trôi nhanh hơn để tôi trở về quê, để ấp ôm mùi thương nhớ vào lòng.
