Trước đây, mỗi khi tàu câu cá ngừ đại dương cập bến, chủ tàu chỉ bán thịt cá để xuất khẩu còn những phụ phẩm như cùi vi, mắt cá, lòng cá… chia cho ngư dân. Tuy nhiên, khoảng 5 năm trở lại đây, các nhà hàng tranh nhau mua những phụ phẩm này để chế biến các món ăn vừa lạ, lại ngon miệng và bổ dưỡng.
Cùi vi hon hoa chuối
Cùi vi là phần sụn bên trong của vi và đuôi cá. Sau khi rửa sạch bằng nước muối, cùi vi được xắt mỏng thành lát khoảng 1 cm. Nguyên liệu để nấu món cùi vi hon hoa chuối ngoài cùi vi cá ngừ còn có nước cốt dừa, sữa lạc, sả, tỏi, gừng, hành, ngũ vị hương, bột nghệ. Tất nhiên không thể thiếu hoa chuối xắt thành sợi và các loại rau ăn cùng như tía tô xắt ghém, lá lốt xắt nhỏ hoặc ngò gai, rau cần.
Để khử mùi tanh của cá, trước khi hon, cùi vi cá ngừ được luộc sơ qua nước gừng sôi, sau đó để ráo rồi tao qua dầu nóng được khử với hành và tỏi cho cùi vi săn chắc và thơm. Sau khi cho ít bột nghệ và ngũ vị hương trộn đều tạo màu sắc tươi ngon, đầu bếp mới cho nước cốt dừa, sữa lạc và gừng thái sợi vào nấu chín.
Món cùi vi hon hoa chuối phải được ăn nóng với bánh tráng nướng. Đến trước khi ăn, người dùng mới cho hoa chuối, rau tía tô và lá lốt vào trộn đều rồi múc ra chén.
Món cùi vi hon hoa chuối mang hương vị rất đặc trưng. Có chút béo của nước cốt dừa và sữa; có chút bùi bùi, giòn giòn, dai dai của phần sụn cùi vi; có chút chan chát của hoa chuối và vị ngọt rất riêng của cùi vi cá ngừ, giúp người dùng có thể ăn no với bánh mì mà không biết ngán. Đây còn là món bổ dưỡng, bồi bổ xương khớp, nhất là với người lớn tuổi.
Trứng cá ngừ hấp thơm
Đây được xem là món rất hiếm đối với các nhà hàng hải sản ở Phú Yên vì nguyên liệu không nhiều. Người dân địa phương cũng chỉ được ăn vào mùa xuân, tức là mùa sinh sản của cá ngừ.
Trứng cá ngừ rất lớn, mỗi buồng trứng gần bằng bắp tay người lớn và có khi dài đến 40 cm. Trước khi nấu, trứng cá được rửa sạch qua nước muối, sau đó bóc thành từng lớp với mỗi lớp dày khoảng 2 cm. Để thơm ngon, trứng cá ngừ đại dương phải được tao qua dầu mè đun nóng với hành và sả. Nguyên liệu hấp với trứng cá sẽ ngon hơn nếu có tiêu xanh còn tươi, một nửa đập dập, một nửa để nguyên chùm; cà chua bổ làm 6; quả thơm xắt lát mỏng; gừng xắt sợi và sữa lạc.
Trong món trứng cá hấp thơm, tuyệt đối không dùng nước để nấu vì sẽ làm mất vị ngon của trứng cá. Sau khi tao qua dầu mè cho vừa chín tới, thợ bếp sẽ cho sữa lạc vào cùng với tiêu xanh và sợi gừng để hấp đến chín trứng cá rồi mới cho cà chua và thơm vào sau. Món trứng cá hấp thơm thường được ăn với rau ngò gai. Vị bùi ngậy của trứng cá, vị béo của sữa lạc, vị cay thơm của tiêu xanh cùng vị chua của quả thơm và cà chua hoà quyện vào nhau tạo nên cái ngon rất riêng của món trứng cá ngừ hấp thơm.
Ức cá ngừ nướng sả
Ức cá ngừ là bộ phận bên trong được tính từ miệng đến dạ dày cá. Món ức cá ngừ nướng sả không khó làm và dễ ăn. Tuy nhiên, bộ phận ức cá không nhiều. Một đĩa ức cá nướng sả trung bình cần đến ức của 3 con cá ngừ đại dương.
Để khử mùi tanh và tạo nên săn giòn của món ức cá nướng, sau khi làm sạch, ức cá cần được rửa qua nước muối ấm. Sau đó, ức cá được trộn đều với bột nghệ, ít muối và bột ngọt, nhiều sả và ít ớt giã nhuyễn.
Thời gian ướp cá phải trên 15 phút mới mang ra nướng. Món ức cá nướng sả sẽ ngon hơn nếu được nướng bằng than củi, ức cá sẽ được chín đều và vàng rộm. Món ức cá ngừ nướng sả thường được ăn kèm với dưa chuột, rau húng.
Bạn hãy tưởng tượng một buổi chiều xuân, nắng nhuộm vàng bãi lau trên sông Ba, mình cùng dăm người bạn tìm đến những nhà hàng, cũng có thể là những quán cóc liêu xiêu trên đường Bạch Đằng (TP Tuy Hòa) mát rượi và thưởng thức những món ngon rất riêng của xứ sở cá ngừ đại dương. Bạn sẽ phải tự hỏi: Sao đến bây giờ mình mới được thưởng thức những món “độc” này?
