Bề ngoài của chả dông trông cũng chẳng có gì khác lạ so với cuốn chả thông thường. Vẫn là lớp bánh tráng mỏng, gói ghém nhân bên trong và rán cho thật vàng đều. Điều đặc biệt nằm ở nguyên liệu chính của món đặc sản Phú Yên này, đó chính là thịt con dông, một loài bò sát có hình dáng không mấy thân thiện.
Con dông nhìn giống như rắn mối hay kỳ nhông. Người dân Phú Yên thường bắt dông trên những cồn cát có cỏ gần bãi biển. Người dân bắt dông nhiều nhất ở những bãi cát ven biển các xã: Hòa Hiệp Bắc, Hòa Hiệp Trung, Hòa Tâm, Bình Kiến…
Món chả dông được bày bán ở những quán nhậu bình dân hai bên đường từ ngã ba Đông Tác đến sân bay Tuy Hòa, lan cả sang nhiều con đường của trung tâm thành phố nhưng nhiều nhất là khu Nguyễn Công Trứ.
Dông trước khi chế biến phải được lột sạch da, chỉ dùng lại phần thân và rửa thật sạch. Sau đó, người ta sẽ băm nhuyễn và trộn cùng với tiêu, ớt, muối, đường cho thật vừa miệng.
Thành phần không thể thiếu để tạo nên mùi thơm cũng như lấn át đi mùi vị đặc trưng của dông là sả và nấm mèo. Khi tất cả nguyên liệu thấm đều thì cuốn nhân vào trong miếng bánh tráng mỏng rồi rán ngập dầu.
Khi những cuốn chả vàng ruộm và chín đều, đợi ráo dầu là có thể thưởng thức ngay. Cách ăn đúng điệu của món này là phải kèm thêm rau sống, dưa chua và đặc biệt là nước sốt đặc trưng của vùng Phú Yên.
Chén nước sánh sệt có hòa lẫn chút mặn chút béo từ mắm và đậu phộng làm tôn lên hương vị cho những cuốn chả bình dân và phần nào giảm đi độ ngậy của dầu mỡ.
Không cầu kì về hình thức, nguyên liệu cũng chẳng cao sang nhưng nhờ thế chả dông đã thể hiện đúng cái chất mộc mạc, bình dị của người dân vùng đất Phú Yên.
Để cảm nhận thịt dông một cách rõ ràng nhất phải nói đến món dông nướng muối ớt. Dông làm sạch, để nguyên con ướp muối ớt xiêm rồi nướng lửa than. Món này phải thật khéo, điều chỉnh lửa không quá nóng, thường xuyên trở vỉ nướng để thịt dông chín đều và không bị khô (vì dông không có mỡ).
Những con dông nướng chín vàng sắp ra đĩa cùng ít rau thơm, dưa leo, cà chua và chén muối ớt chanh đường khiến du khách say lòng sau khi thưởng thức.
Dông cũng có thể nấu cháo. Thịt dông sau khi quết nhuyễn tao qua dầu ăn. Cháo nấu bằng gạo thơm đồng lúa Tuy Hòa, khi cháo nở và độ loãng vừa phải thì cho thịt dông vào, nêm thêm gia vị, hành tiêu… Thế là có nồi cháo dông đặc biệt thơm ngon. Ảnh: Internet.