Đi dọc các tuyến đường của xã Trần Hợi, nơi tập trung nhiều hộ làm nghề ép chuối khô, ai cũng có thể dễ dàng cảm nhận không khí tất bật của làng nghề qua mùi thơm đặc trưng của chuối khô, chuối chín thơm lựng.
Anh Phạm Văn Quỳnh - Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Trần Hợi, cho biết: "Khu vực ép chuối khô tập trung nhiều nhất là ở các ấp 10A, 10B, 10C với khoảng 50 hộ hành nghề. Đây là nghề truyền thống lâu đời của địa phương, tạo công ăn việc làm cho một lượng lớn lao động trong và ngoài xã. Bình quân mỗi nhân công làm việc cho các cơ sở ép chuối khô có thu nhập từ 4-6 triệu/người/tháng".
Dù được sấy bằng lò hay phơi nắng, chuối khô đạt yêu cầu phải ngả sang màu vàng sậm nhưng không đen, tươm mật.
Làng chuối khô tại xã Trần Hợi có tuổi thọ khoảng 100 năm.
Làng chuối khô Trần Hợi nổi tiếng khắp nơi bởi chất lượng vượt trội.
Chuối chín được lột vỏ, phơi nắng 1 ngày rồi đưa vào khuôn ép mỏng, sau đó tiếp tục sấy khô. Ảnh: C.L
Theo người dân địa phương, mùa vụ chính của nghề ép chuối khô bắt đầu từ khoảng tháng 10 năm trước đến tháng 3 âm lịch năm sau. Tuy nhiên, hiện xã có 2 cơ sở sản xuất chuối khô đầu tư lò sấy, nên có thể hoạt động quanh năm.
Nguồn nguyên liệu chính để làm chuối khô phải là chuối xiêm già. Những quả chuối sau khi được thu mua về, chủ cơ sở sẽ đem ủ chín trong khoảng 2 ngày. Tiếp theo, chuối được lột vỏ, mang vào lò sấy khoảng 6 tiếng cho khô lại, hoặc đem phơi một ngày. Sau đó, chuối trái đã khô được cho vào khuôn ép mỏng. Sau đó, chuối lại được đưa vào lò sấy khoảng 12-15 giờ, hoặc đem phơi nắng 2 ngày nữa mới ra thành phẩm.
Với gần 30 năm gắn bó với nghề ép chuối khô, cơ sở của gia đình anh Trần Duy Thanh (ngụ ấp 10B) được xem là nơi có mặt hàng chuối khô chất lượng thơm ngon nổi tiếng. Anh Thanh cho biết: "Đây là nghề đã được gia đình truyền qua 3 thế hệ. Thời gian trước, nghề ép chuối khô được làm hoàn toàn thủ công, phải phụ thuộc vào thời tiết nên mất nhiều công, chất lượng chuối cũng không đồng đều. Từ khi sử dụng lò sấy, chuối khô đều hơn, đẹp hơn. Nhờ đó sản phẩm làm ra có giá bán cao hơn".
Theo anh Thanh, khi sử dụng lò sấy, người làm chỉ mất khoảng 12 giờ là xong một mẻ chuối với sản lượng khoảng 400 - 450kg, rút ngắn hơn nửa thời gian so với phơi nắng.
Trung bình mỗi tháng gia đình anh xuất ra thị trường khoảng 7-10 tấn chuối khô; thời điểm gần tết thì sản lượng có thể tăng thêm từ 30-50%. Bình quân thu từ 80-100 triệu đồng/tháng, sau khi trừ chi phí mỗi tháng lãi từ 15-20 triệu đồng.
Hiện chuối khô thu mua tại chỗ từ 15.000-20.000 đồng/kg, nếu đóng gói thì từ 28.000-35.000 đồng/kg, tiêu thụ chủ yếu ở các tỉnh ĐBSCL và TP.HCM.
Chuối khô sau khi ép được xếp lên vỉ phơi nắng
Hiện chuối khô được cơ sở của anh Thanh bán với giá từ 15.000-20.000 đồng/kg, nếu đóng gói thì từ 28.000-35.000 đồng/kg. Sản phẩm được tiêu thụ chủ yếu ở một số tỉnh của ĐBSCL và TP.HCM.
Bà Hồ Kim Hạnh (chủ cơ sở chuối khô ở ấp 10C, xã Trần Hợi), người cũng có hơn 30 năm gắn bó với nghề ép chuối khô cho biết: "Hiện cơ sở của gia đình có 4 loại sản phẩm: Chuối mít, chuối hồng, chuối sấy trái và chuối ép tròn. Để cung cấp cho thị trường gần 20 tấn chuối khô mỗi tháng, cơ sở của tôi phải thuê từ 15 – 20 nhân công thường xuyên".
Theo bà Hạnh, từ khi sử dụng lò sấy, người làm nghề không phải chịu cảnh phơi chạy mưa như trước. Hơn nữa, người làm có thể điều chỉnh nhiệt độ phù hợp để chuối có màu sắc vàng đều, bắt mắt, bảo quản được trong thời gian dài.
"Cận tết là thời điểm luôn hút hàng, mỗi ngày cơ sở phải có từ 2 – 3 tấn chuối khô mới đủ giao cho các mối. Nghề này mang lại thu nhập khá cho nhiều hộ dân trong vùng. Tin rằng trong thời gian tới sẽ còn phát triển hơn nữa" - bà Hạnh bộc bạch.
